Một áng thơ bay ngàn thuở đẹp – Tôn Nữ Thanh Tịnh

01/08/23 – 03:08

MỘT ÁNG THƠ BAY NGÀN THUỞ ĐẸP

Từ thuở hồn tôi bay theo
“Đời lắng nghe đây trầm tư hồn bể dâu
Một chiều xui loạn, nắng vàng xô nghiêng
Sắc lạc, màu trôi…
Chừ đây cát bụi tung hoành
Chông gai mười cõi, chênh vênh phận người…”
Đến nay, đã mấy thời gian sóng chuyển
Tưởng còn nghe vần ảo diệu đong đưa
Buồn xưa giờ đã tan thành khói?
Hay vẫn tiêu tiêu theo áng bạch vân
Bạch vân, bạch vân…
Một áng thơ bay ngàn thuở đẹp
Dù sai hay trúng cũng là dư…

          Đã mấy thời gian sóng chuyển… Biết ai người, còn nhớ đến những vần thơ tuyệt đẹp của thi sĩ Vũ Hoàng Chương. Và, nếu ai đã từng để hồn mình bay theo những thi phẩm tuyệt vời của thi sĩ, chắc không khỏi nhận ra, bài thơ trên đây toàn dùng lại chữ của thi sĩ đã dùng.

          Vâng, là tôi đã thử chạm vào khung trời thơ của thi sĩ… dùng lại những câu chữ của thi sĩ đã dùng, nhưng chỉ đôi dòng gọi là… và cũng chỉ thêm đôi ba chữ, hoặc hoán đổi vị trí một đôi câu… lại, đã thử… ảo hóa câu thơ “Một áng dao bay ngàn thưở đẹp” trong Bài ca sông Dịch tụng Kinh Kha thành “Một áng thơ bay ngàn thuở đẹp” để gởi gắm vào đây đôi dòng yêu mến và cảm phục của tôi đến thi sĩ tài hoa.

          Như tôi đã nói, hồn tôi một thuở đã từng lạc vào vùng trời thơ của thi sĩ… Ở đó, là cả một khung trời đầy quyến rũ, mang theo không biết bao nhiêu là cung bậc, có sức hấp dẫn rất riêng tây. Khiến tâm hồn non trẻ của tôi lúc bấy giờ và cả bây giờ vẫn hoàn toàn bị lôi cuốn…

          Nếu Bài ca sông Dịch tụng Kinh Kha ngoài những vần thơ bay lên với giai điệu đầy hào khí sang sảng, còn có những nhịp sầu đong đưa, theo nỗi buồn của thời đại, như một tuồng ảo hóa giữa nhân gian… Đời lắng nghe đây hồn bể dâu/ Bàng bạc trường giang lạnh khói/ Đìu hiu điệp khúc ly sầu… Ta nghe ta nghe này cuồng phong dấy lên/ Tám phương trời khói lửa… Ta há quan tâm gì việc thành hay bại/ Thế gian ơi kìa bãi bể nương dâu…

          Thì, Hoàng hạc lâu – bài thơ được thi sĩ phóng tác từ Hoàng Hạc Lâu rất nổi tiếng của Thôi Hiệu đời Đường, lại không chỉ mang theo giai điệu mang mang sầu thiên cổ, mà còn ẩn khuất trong tâm hồn một nỗi niềm sâu thẳm, một dáng vóc quá khứ đã từng lộng lẫy như… Hạc vàng. Nhưng nay (lúc bấy giờ) đã vút bay… nhẹ nhàng, uyển chuyển theo cánh hạc trong điểm ảo mơ màng, giữa nắng chiều buông, chỉ còn để lại chút thơm rơi…!

Xưa hạc vàng bay vút bóng người
Này lầu Hoàng hạc chút thơm rơi
Vàng bay cánh hạc đi đi mãi
Trắng một màu mây vàn vạn đời
Cây bến Hàm Dương còn nắng chiếu
Cỏ bờ Anh vũ chẳng ai chơi
Gần xa chiều xuống nào quê quán
Đừng giục cơn sầu nữa sóng ơi!

          Hai bài thơ trên đây, tuy là hai tiết điệu riêng biệt. Nhưng không hiểu sao tôi vẫn có cảm nghĩ là… hồn thơ của thi nhân cùng chung một đường bay… là ngược dòng thời gian, vào không gian của người xưa, cảnh cổ của hơn hai ngàn năm trước, mà nói đến người nay, cảnh này trong thời cuộc lúc bấy giờ – tiền bán của thế kỷ hai mươi… Như là một tuồng ảo hóa… Ảo hóa, đó là cả một nguyên lý u huyền nhất, mầu nhiệm nhất của vũ trụ mà sóng chuyển thời gian đã biểu hiện qua mỗi thời đại…

          Cho nên, tôi trộm nghĩ… tâm hồn thi nhân lúc bấy giờ vừa mang mang sầu thiên cổ, lại vừa canh cánh bên lòng nỗi đời này, qua mỗi cơn “gió điêu linh quằn quại khói”, qua “Chừ đây cát bụi tung hoành/ Chông gai mười cỏi, chênh vênh phận người… (Chia tay). Hay: Hãy nghe bao táp trong cô tịch…/ Phương Đông là một tiếng than dài… (Hơi tàn Đông Á).

          Qua những cơn say… Say thuốc, say rượu, say thơ… hồn thì nhân đã nương theo làn khói sương lãng đãng, mơ màng hư ảo ấy, mà cảm xúc của thi sĩ thăng hoa, phiêu bồng bay vào khung trời nghệ thuật, tận hiến cho nhân gian những đường bay đẹp của thơ, với một nỗi niềm riêng tây. Cho dẫu vẫn là giai điệu ai ca cho thân phận mình… cô đơn, buồn đau và cảm thấy lạc lõng chơ vơ. Lũ chúng ta lạc loài dăm bảy đứa/ Bị quê hương ruồng bỏ giống nòi khinh/ Bể vô tận xá gì phương hướng nữa/ Thuyền ơi thuyền theo gió hãy lênh đênh… nhưng lại chẳng khác gì loài tằm rút ruột nhả tơ. Những sợi tơ vàng óng ánh, long lanh mang theo tình yêu của riêng mình và cả thế nhân… Khiến bao khách yêu thơ phải bồi hồi, phải chếnh choáng theo những âm ba gờn gợn sóng, theo sắc lạc, màu trôi… theo “Ánh sang phai phai dần…” để rồi, nhẹ nhàng bay lên, lướt êm… vào cõi lung linh, huyền diệu của siêu thoát:

Ta còn để lại gì không
Kìa non đá lỡ, kìa sông cát vùi
Lang thang từ độ luân hồi
U minh nẻo trước xa xôi dặm về
Trông xa bến hoặc bờ mê
Nghìn thu lửa chớp bốn bề một phương

Đêm nào ta trở về ngôi
Hồn thơ sẽ hết luân hồi thế gian…

          Trong cõi đời lồng lộng gió gian nan. Lời nguyện cầu của thi sĩ không chỉ vang vọng mãi, mà còn ngời chói một ước mơ đã từng ấp ủ trong trái tim đầy thương yêu của mình.

  … Ai sẽ là ngươi trong tương lai
Một sớm một chiều vươn tay hái
Cành hoa thương yêu làm bút viết…
                                                  (Bút hoa)

           “Hái cành hoa yêu thương làm bút viết”. Chẳng khác chi “Một áng thơ bay ngàn thuở đẹp” mang theo một thông điệp chứa chan tình nhân loại… cứ mãi dằng dặc sáng giũa nhân gian…

Tôn Nữ Thanh Tịnh