Gánh đậu hũ - Tác giả Trần Văn Hải

06/12/22 – 10:12

GÁNH ĐẬU HŨ

Trưa hè oi ả, nắng gắt cháy da, nhiệt độ ngoài trời tăng cao, hơi nóng hầm hập phả lên miền quê đang êm đềm, tiếng bụi tre làng cọt kẹt, cọt kẹt…vang lên theo làn gió nhè nhẹ như một bản nhạc ru giấc ngủ trưa cho mọi người. Trên con đường quê có dáng dấp cô bán đậu hũ đang quang gánh nhanh nhẹn trên đường, cất tiếng rao “Ai đậu hũ không? … Ai đậu hũ không? …”.

Đang thiu thiu trong giấc ngủ trưa tôi chợt bừng tỉnh dậy gọi mẹ và chạy ra đón cô bán đậu ghé vào sân nhà. Cô đặt quang gánh xuống sân đưa tay vén tà áo lau những giọt mồ hôi trên trán nở nụ cười đôn hậu, mẹ tôi cũng vừa ra chào cô và vui vẻ trò chuyện.

Cái bát sứ nho nhỏ, trắng tinh xinh xinh, tròn trịa được lấy ra, mớ muỗng khua loảng choảng, nồi đậu non nóng hổi tỏa khói, đưa cái vá to bằng bàn tay cô hớt từng lớp mỏng đậu bỏ vào trong chén, đôi tay nhanh nhẹn chan thêm chút nước đường mật ngọt pha vị gừng thơm lừng cay cay, màu mật vàng sóng sánh trung hòa với vị béo của đậu, bỏ thêm chút đá lạnh vào cho mát, tôi đưa lên húp một cảm giác mềm mại êm ái ngọt lành như dòng sữa mẹ trôi tuột xuống dạ dày, dư vị nước đường còn lưu lại thanh ngọt nơi cổ họng, vị ấm nồng của gừng lan tỏa dìu dịu, cảm giác còn thòm thèm, thân thương lắm.

Đậu hũ là tên theo cách gọi của quê tôi hay còn gọi là đậu non được làm từ hạt đậu nành, chọn những hạt tốt không bị sâu mọt rồi đem ngâm nước ấm, bóc bỏ vỏ xay nhuyễn, lọc lấy sữa đậu nành, xong đem lên bếp nấu, thêm bột gạo và chất làm đông sữa đậu rồi đảo đều. Nước chan kèm là nước đường thắng và thêm gừng cho thơm. Khi nấu đậu canh lửa cho thật kỹ để cho ra nồi đậu hũ thơm ngon. Đậu hũ ngon còn ở cách chọn nguyên liệu, lọc bột và nước chan kèm.

Ở miền Bắc hay gọi đậu hũ là tào phớ thường ăn kèm với nước đường thơm mùi hoa nhài và ít dầu chuối, còn miền Trung được gọi là đậu hũ, nước đường được thêm gừng giã nhuyễn hoặc xắt lát nhỏ, ở miền Nam thì gọi là tàu hũ hay dùng nước cốt dừa thay cho nước đường.

Đậu hũ có hàm lượng canxi cao, giàu protein nên giúp xương chắc khỏe, có hàm lượng các chất chống oxi hóa cao, các nhóm vitamin A, C nên có tác dụng làm đẹp da, ngăn ngừa ung thư và đặt biệt là giúp giải nhiệt trong những ngày hè nóng nực, mà giá lại rẻ bèo bình dân nữa.

Đậu hũ là món ăn vặt ngày xưa gây thương nhớ, gợi nhiều về miền ký ức tuổi thơ của bao người. Ngày nay có nhiều loại thức ăn vặt, thức uống yêu thích của giới trẻ nhưng gánh đậu hũ vẫn có sức hấp dẫn riêng của nó, đâu đó trên phố thị hiện đại hôm nay ta lại bắt gặp gánh đậu hũ của các Chị các Mẹ tảo tần rảo quanh các ngõ nghách phố phường mưu sinh kiếm sống nuôi gia đình. Gánh đậu hũ như mang hồn quê len lỏi vào cuộc sống đô thị vốn ồn ào và tấp nập, một chút lắng đọng giữa không gian ấy ta ngồi thưởng thức từng chén đậu hũ mát ngọt tình quê, ru hồn trở về miền ký ức xưa.

Gánh đậu hũ chan chứa tình yêu của quê hương, kỷ niệm của tuổi thơ những ngày hè oi ả. Mỗi khi về quê tôi đều nhớ và tìm mua món này ăn, tuy không còn quang gánh như xưa nhưng văng vẳng bên tai tôi vẫn luôn nhớ tiếng rao năm nào “Ai đậu hũ không?..Ai đậu hũ không?…”